کیفوز یا گوژپشتی به حالتی گفته می‌شود که ستون فقرات در ناحیه بالای خود به سمت جلو خم می‌شود. میزان انحنای ستون فقرات به صورت طبیعی بین 20 تا 40 درجه است، اما اگر این انحنا افزایش یابد و به 50 درجه برسد، این قوز از حالت طبیعی خارج شده و به عنوان عارضه قوز کمر شناخته می‌شود. برای تشخیص کیفوز از تصویربرداری استفاده شده و سپس پزشک بسته به شدت آن، انواع درمان، مانند دارو درمانی، فیزیوتراپی و جراحی را پیشنهاد می‌دهد. در ادامه به چیستی کیفوز، دلایل ایجاد قوز کمر، علائم آن و انواع راه‌های درمان گوژپشتی می‌پردازیم.
بیماری کیفوز چیست؟
کیفوز یا گوژ پشتی یعنی چه؟ باید گفت کیفوز به حالتی گفته می‌شود که انحنای ستون فقرات به سمت جلو بوده و در قسمت بالایی ستون فقرات ظاهری گرد به خود می‌گیرد. در حالت طبیعی، ستون فقرات در ناحیه گردن، قسمت بالایی کمر و قسمت پایینی کمر، کمی خمیده است اما با این وجود در تصاویر اشعه ایکس ستون فقرات افرادی که دچار به عارضه کیفوز هستند، انحنای ستون فقرات 50 درجه یا بیشتر است. افراد دارای گرد پشتی شانه‌هایی خمیده و به سمت جلو دارند که این امر به دلیل وارد کردن فشار زیادی بر ستون فقرات، موجب ایجاد درد در این افراد می‌شود.
انواع کیفوز
گوژپشتی به سه دسته اصلی تقسیم بندی می‌شود. در ادامه به معرفی انواع کیفوز می‌پردازیم.
کیفوز مادرزادی
افراد دارای کیفوز مادرزادی، با ستون فقراتی که به درستی رشد نکرده است، متولد می‌شوند. در این افراد مهره‌های ستون فقرات به طور عادی از هم جدا نشده‌اند و در عوض به یکدیگر جوش خورده‌اند. این نوع از کیفوز امکان دارد با رشد کودک تشدید شود. این عارضه نه تنها ظاهر فرد را درگیر می‌کند، بلکه می‌تواند بر عملکرد صحیح قلب و کلیه‌ها نیز تاثیر بگذارد. کودکانی که با این عارضه متولد می‌شوند باید تحت درمان کیفوز قرار گیرند. این افراد معمولا به جراحی نیاز دارند تا از تشدید شدن گوژپشتی جلوگیری شود.
کیفوز شوئرمن
در این نوع از قوز کمر، مهره‌ها شکل متفاوتی دارند و به جای شکل مستطیلی، v شکل یا سه گوش هستند. مهره‌های سه گوش در این وضعیت به سمت جلو خم شده و به ستون فقرات ظاهری گرد می‌دهند. این نوع اغلب نوجوانان را درگیر می‌کند و موجب انحنایی سفت و غیر قابل انعطاف می‌شود. کیفوز شوئرمن می‌تواند بسیار دردناک باشد به خصوص در هنگام انجام فعالیت‌ها یا زمانی که فرد برای مدت زمان طولانی می‌ایستد یا می‌نشیند.
کیفوز وضعیتی
این نوع، از شایع‌ترین نوع قوز کمر است. کیفوز وضعیتی اغلب در سنین نوجوانی رخ می‌دهد. ایستادن و نشستن در وضعیت نامناسب، پایین گرفتن سر و شانه‌ها، قوز کردن، کشیدگی عضلات نگه‌دارنده ستون فقرات و رباط‌ها، موجب می‌شود تا مهره‌ها از وضعیت طبیعی خود، خارج شده و باعث ایجاد ظاهری خمیده و گرد در ستون فقرات شود. البته انحنای ایجاد شده انعطاف پذیر است، بدان معنا که با تغییر وضعیت بدن، انحنا ایجاد شده نیز تغییر می‌کند.
علائم کیفوز
از اصلی‌ترین علائم گوژپشتی ایجاد برآمدگی در ناحیه کمر، کمردرد و گردی شانه‌ها است، اما با این وجود علائمی زیادی بسته به نوع و علت کیفوز وجود دارد.
- خستگی مفرط
- ناتوانی در صاف دراز کشیدن
- همتراز نبودن ارتفاع شانه‌ها
- بی‌اختیاری ادرار و مدفوع
- ضعف و بی‌حسی و گزگز پاها
- متمایل شدن سر به سمت جلو
- سفتی در ماهیچه‌های پشت ران (همسترینگ)
- خشکی و سفتی کمر
- مشکلات در تعادل
در صورت مشاهده هرگونه از علائم گفته شده، جهت درمان کیفوز به پزشک متخصص مراجعه کنید. کلینیک ارتوپدی فنی یگانه دارای بهترین کادر و پزشکان متخصص و باتجربه در زمینه درمان مشکلات استخوانی مانند درمان اسکولیوز می‌باشد. جهت گرفتن نوبت با ما تماس بگیرید.
دلیل ایجاد گوژ پشتی
دلایل بروز بیماری کیفوز شامل مواردی چون اختلال استخوانی، عوامل ژنتیکی، طریقه ایستادن و نشستن نادرست، حمل بارهای سنگین، کشیدگی عضلات و رباط‌ها، شکستگی‌های مهره، پوکی استخوان، خشک شدن و کوچک شدن دیسک‌های بین مهره‌ای، بیماری‌های خود ایمنی مانند روماتیسم ستون فقرات و نقایص مادرزادی باشد.
تشخیص بیماری کیفوز
برای بررسی گوژپشتی، پزشک ابتدا کمر شما را مورد معاینه فیزیکی قرار می‌دهد. پزشک عضلات شما را فشار می‌دهد تا از وجود هرگونه ناهمواری اطلاع یابد و میزان حساسیت عضلات ستون فقرات و همسترینگ را بررسی کند. همچنین علاوه بر معاینات فیزیکی، پرشک برای اطمینان و بررسی وضعیت ستون فقرات و دریافت اطلاعات بیشتر درباره وضعیت عصب‌ها و ساختارهای داخلی ستون فقرات، ممکن است، رادیو گرافی، ام آر آی یا سی تی اسکن تجویز کند.
عوارض گوژپشتی
اگر درمان کیفوز انجام نشود و قوز کمر شدت یابد، عوارضی را چون درد مداوم، مشکلات تنفسی ناشی از فشار ستون فقرات بر دستگاه تنفسی و ریه‌ها، محدودیت جسمانی، ضعف عضلانی، رفلاکس معده و ایجاد مشکلاتی در بلع را با خود به همراه خواهد داشت. اگر شدت کیفوز به حدی باشد که اعصاب ستون فقرات را تحت فشار قرار دهد، مشکلاتی در سیگنال‌های عصبی ایجاد شده و مشکلاتی چون از بین رفتن کنترل ادرار و مدفوع، مشکلات تعادل و بی‌حسی، ضعف و گزگز در پاها و بازوها را با خود به همراه خواهد داشت.
در صورت تجربه هر کدام از عوارض گفته شده باید فورا به پزشک مراجعه کنید و در اولین فرصت اقدام به درمان کیفوز کنید. پزشک ممکن است روش‌های درمانی مانند استفاده از ارتز ضایعه نخاعی یا حتی انجام جراحی را پیشنهاد دهد.
پیشگیری از گوژپشتی
برای پیشگیری از ابتلا به عارضه گوژپشتی از موارد زیر پیروی کنید:
- باید ابتدا حالت صحیح نشستن و ایستادن را حفظ کنید.
- تا حد امکان از حمل اجسام سنگین خودداری کنید، اگر مجبور به جابه‌جایی اجسام سنگین هستید، به گونه‌ای آن را حمل کنید که فشاری متوجه کمرتان نباشد.
- از یک روتین ورزشی پیروی کنید. انجام مرتب و روزانه ورزش موجب تقویت عضلات کمر و شکم می‌شود و از ضعف عضلات ستون فقرات پیشگیری می‌کند.
- وزن خود را در بازه سلامت حفظ کنید. اضافه وزن فشار زیادی را به مفاصل، تاندون‌ها و ماهیچه‌ها تحمیل می‌کند.
- شانه‌های خود را هم راستا با هر دو طرف ستون فقرات خود نگه دارید. شانه‌ها را به سمت پایین و عقب ببرید.
- از مصرف سیگار و الکل خودداری کنید، زیرا کلسیم را از استخوان‌ها خارج کرده و بدن را در معرض ابتلا به مشکلات استخوانی چون قوز کمر قرار می‌دهد.
انواع روش‌های درمان کیفوز
افرادی که در سنین پایین‌تر قرار دارند، به دلیل اینکه در سن رشد قرار دارند و ستون فقرات آن‌ها امکان تغییر را دارد، به راحتی ناهنجاری کیفوز در آن‌ها درمان می‌شود. اما با افزایش سن و در سنین بالاتر تغییرات سخت‌تر و کندتر رخ خواهد داد. در ادامه به انواع روش‌های درمان کیفوز می‌پردازیم.
استفاده از کمربند کیفوز
استفاده از کمربند کیفوز از بهترین روش‌ها برای درمان و اصلاح مشکلات و ساختار نادرست استخوانی است. استفاده از این کمربند موجب می‌شود فرد در حالتی صاف قرار بگیرد و در وضعیت درست ستون فقرات قرار بگیرد. استفاده از کمربند کیفوز بیشتر مناسب افرادی است که در سن رشد قرار دارند و برای افرادی در سنین بالاتر همانند افراد در سن رشد، موجب اصلاح و شکل گیری ستون فقرات نمی‌شود.
در کلینیک ارتوپدی یگانه، با استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین دستگاه‌های اسکن سه بعدی، ساخت کمربند کیفوز، متناسب با ستون فقرات بیمار و شدت کیفوز با بهترین مواد روز دنیا ساخته می‌شود.
فیزیوتراپی
گذراندن جلسات فیزیوتراپی از دیگر درمان‌های موثر برای قوز کمر است. در جلسات فیزیوتراپی پزشک با استفاده از ماساژ درمانی و استفاده از دستگاه‌های مخصوص به شما کمک خواهد کرد تا عضلات ستون فقرات خود را تقویت کرده و وضعیت ستون فقرات را اصلاح کنید. همچنین پزشک به شما یک سری حرکات کششی موثر برای اصلاح ستون فقرات را آموزش خواهد داد.
ورزش‌ها وحرکات اصلاحی
انجام روزانه حرکات اصلاحی از راه های درمان گوژپشتی است. انجام روزانه این ورزش‌ها با افزایش قدرت عمومی بدن، موجب انعطاف پذیری عضلات شده و مشکلات ستون فقرات را اصلاح می‌کند. تمرکز این ورزش‌ها بر عضلات گردن و بالای گردن، عضلات میانه بدن، عضلات باسن و همسترینگ و عضلات مهم و موثر در کیفوز است.
دارو درمانی
در موارد شدید، که بیمار درد زیادی را تجربه می‌کند، پزشک ممکن است، مصرف داروهای مسکن و تزریق آپول برای کاهش درد ناشی از فشار بر عصب‌های ستون فقرات را تجویز کند. همچنین با تجویز داروهای تقویت کننده استخوان، از شکستگی ستون فقرات که موجب تشدید کیفوز می‌شود، جلوگیری کند.
اما باید دانست که انجام دارو درمانی به تنهایی موجب درمان ناهنجاری‌های استخوانی مانند کیفوز نمی‌شود و تنها نقش پیشگیری و کاهنده درد را ایفا می‌کند.
جراحی
در موارد شدید، که کیفوز درحال پیشرفت است و فرد درد شدیدی را تجربه می‌کند به گونه‌ای که فیزیوتراپی، دارو درمانی و استفاده از کمربند کیفوز نیز کمکی نمی‌کند، پزشک ممکن است انجام جراحی را توصیه کند. همچنین افرادی که کیفوز مادرزادی دارند یا در خطر فشار نورولوژیک ناشی از کیفوز هستند، نیاز است که جراحی انجام شود.
در جراحی کیفوز، ابتدا ستون فقرات صاف می‌شود و سپس مهره‌ها به هم جوش می‌خورند. برای صاف شدن ستون فقرات از پیچ فلزی، پلاک یا میله استفاده می‌شود.
سخن پایانی
تشخیص زود به هنگام کیفوز موجب می‌شود که بدون جراحی، این ناهنجاری را درمان کنید. اقدام به درمان گوژپشتی در اولین فرصت، شما را از ابتلا به عوارض ناخوشایند کیفوز ایمن نگه می‌دارد. جهت دریافت نوبت و سفارش ارتز ستون فقرات از کلینیک ارتوپدی یگانه تنها کافی است با ما تماس بگیرید. جهت دریافت اطلاعات بیشتر، کادر مجرب ما شما را راهنمایی خواهند کرد.
